Linh Mục Carôlô Hồ Bặc Xái

(Theo chân Đức Giêsu trong Tuần Thánh)

Thứ Hai, Thứ Ba, Thứ Tư Tuần Thánh

Ngày 3, 4,5 tháng 4 năm 30

Trong những ngày này, ban đêm Đức Giêsu nghỉ tại làng Bêtania. Đến sáng thì vào thành, giảng dạy trong sân Đền thờ. Các nhóm tôn giáo do thái biết Ngài đang ở Giêrusalem nên cũng tìm đến và chất vấn Ngài về một số vấn đề quan trọng.

Những diễn biến chính trong 3 ngày này :

– Dân chúng đến với Đức Giêsu để nghe Ngài giảng. Theo đường lối sư phạm từ trước tới nay, Đức Giêsu kể cho họ nghe những dụ ngôn. Nhưng vì đây là thời gian cuối cùng nên những dụ ngôn này đều kêu gọi tỉnh thức sẵn sàng.

– Các nhóm tôn giáo cũng đến với Đức Giêsu nhưng không phải để nghe giảng dạy mà để tranh luận.

– Giuđa xúc tiến việc nộp Đức Giêsu.

1. Những dụ ngôn cuối cùng

Các dụ ngôn gồm : (1) Dụ ngôn về hai đứa con (Mt 21,28-32) : đứa con thứ hai miệng luôn thưa “vâng” với cha nhưng lại không làm chính là dân do thái ; (2) Dụ ngôn những tá điền sát nhân (Mt 21,33-44) ; (3) Dụ ngôn tiệc cưới mà những kẻ được mời trước lại không đến dự (Mt 22,1-14)

“Nghe những dụ ngôn ấy, các Thượng tế và người pharisêu hiểu là Ngài nói về họ. Họ tìm cách bắt Ngài, nhưng lại sợ đám đông, vì đám đông cho Ngài là một ngôn sứ” (Mt 21,45-46).

2. Những cuộc tranh luận

Các phe nhóm do thái lần lượt tranh luận với Đức Giêsu : (1) Khởi sự là phái Pharisêu hợp sức với nhóm Hêrôđê đặt vấn đề “Có nên nộp thuế cho Xêda không ?” (Mt 22,15-23) ; (2) Tiếp đến là phái Sađóc với vấn đề kẻ chết sống lại (* Có một chuyện rất lố bịch trong sách Talmud (sách sưu tập các giáo huấn của giới Rabbi) : một người do thái kia có 12 anh em và những người này đều lần lượt chết cả. Theo luật “thế huynh” (lévirat), người này phải cưới những người vợ góa kia. Vậy người nầy giải quyết bằng cách sống với mỗi người vợ một tháng. Sau 3 năm, người này có tất cả 36 đứa con ! Câu chuyện mà các người Sađóc đặt ra để cũng lố bịch tương tự, nhằm mỉa mai giáo lý sống lại) ; (3) Sau cùng là phái Pharisêu với câu hỏi “Điều răn nào là điều răn trọng nhất” (Mt 22,34-40)

Qua những cuộc tranh luận ấy, Đức Giêsu thấy rõ lòng dạ của những người vốn tự nhận là lãnh đạo tinh thần của dân. Đức Giêsu không cầm được cơn giận nên trách mắng họ rất nặng lời : “Khốn cho các ngươi hỡi những người giả hình…” (Mt 23,1-36).

3. Giuđa âm mưu nộp Thầy

Những dụ ngôn của Đức Giêsu đã làm cho các Thượng Tế, kinh sư và biệt phái tức bực. Những cuộc tranh luận càng khiến họ giận dữ thêm. Và những lời trách mắng thẳng thừng của Đức Giêsu lại như đổ thêm dầu vào lửa. Tất cả các yếu tố ấy cộng lại khiến họ quyết định sẽ tiêu diệt Ngài. Tuy nhiên họ chưa dám ra tay vì sợ dân chúng khi ấy đang rất ủng hộ Đức Giêsu.

Đang lúc các Thượng Tế, kinh sư và biệt phái chưa biết làm sao để thực hiện ý đồ của mình thì có một người tự nguyện đến giúp họ : Giuđa Iscariốt. Tin Mừng Mt viết : “Bấy giờ, một người trong Nhóm 12 tên là Giuđa Iscariốt đi gặp các Thượng tế mà nói ‘Quý vị muốn cho tôi bao nhiêu ? Tôi đây sẽ nộp ông ấy cho quý vị’. Họ quyết định cho hắn 30 đồng bạc. Từ lúc đó hắn cố tìm dịp thuận tiện để nộp Đức Giêsu” (Mt 26,14-16).

Về số tiền “30 đồng bạc”, không rõ Matthêu muốn nói tới đồng denier, đồng drachme hay đồng sicle. Nhưng điều quan trọng là giá trị số tiền đó và nhất là ý nghĩa của nó. (1) Về giá trị : Mt 27,7 cho biết là sau khi Giuđa ném lại số tiền ấy vào Đền thờ và ra đi thắt cổ, thì các Thượng Tế đã dùng nó để mua một thửa ruộng. Như vậy là giá trị cũng tương đối khá. Nhưng việc Giuđa đã ném trả lại cho thấy giá trị của nó không tương xứng với tội bán thầy mà Giuđa phải mang tiếng muôn đời trước lịch sử. (2) Về ý nghĩa : Mt 26,15b dùng động từ “quyết định” khi nói tới việc các Thượng Tế trao 30 đồng cho Giuđa. Ta có thể từ đó suy đoán là họ đã bàn bạc với nhau. Cuối cùng họ nhất trí với số lượng 30 đồng. Lý do là đây là số tiền luật quy định bồi thường sinh mạng cho một người nô lệ lỡ bị giết chết. Vậy các Thượng Tế muốn dùng số tiền này để hạ nhục Đức Giêsu, coi Ngài chỉ đáng giá bằng một tên nô lệ bị giết chết mà thôi.

Vấn đề đáng suy nghĩ hơn là nguyên do nào khiến Giuđa dám phạm một trọng tội là nộp Đức Giêsu để chỉ đổi lấy một số tiền không tương xứng với tội ác hắn phạm như thế :

– Phải chăng vì lòng ham hố tiền bạc ? Quả là Giuđa có tham tiền : (1) Tin Mừng Gioan cho biết là “hắn thường lấy cho mình những gì người ta bỏ vào quỹ chung” (Ga 12,6) ; (2) Chính vì tham tiền cho nên khi thương lượng với các Thượng Tế, Giuđa đã nói : “Quý vị muốn cho tôi bao nhiêu ? Tôi đây sẽ nộp ông ấy cho quý vị.”à Nhưng nếu tham tiền, Giuđa có thể thà tiếp tục ăn cắp của chung để sau nhiều lần gộp lại sẽ có một món tiền lớn hơn, chứ dại gì bán Thầy để mang tiếng muôn đời chỉ vì một số tiền ấy !

– Có lẽ vì Giuđa thất vọng do không đạt được điều mình mong muốn. Khi đi theo Đức Giêsu, Giuđa đã tưởng mình đi theo một nhân vật chính trị có tương lai. Khi cơ hội đến, tức là sau phép lạ hóa bánh ra nhiều, dân chúng muốn tôn Đức Giêsu lên làm vua nhưng Ngài lánh đi (Ga 6,15). Lúc đó rất nhiều người đã từng theo Đức Giêsu đâm ra thất vọng và bỏ Ngài (Ga 6,66). Mặc dù Giuđa chưa bỏ đi vì đang ở trong Nhóm 12 thân tín, nhưng khi đó Đức Giêsu cũng biết được lòng dạ hắn nên đã nói “Chẳng phải Thầy đã chọn anh em là Nhóm 12 sao ? Thế mà một người trong anh em lại là quỷ” (Ga 6,70) và Thánh Gioan giải thích ngụ ý của Đức Giêsu “Ngài muốn nói về Giuđa” (Ga 6,70b). Sự thất vọng đã nẩy sinh ngay từ lúc đó và càng ngày càng chán chường hơn. Hôm nay là dịp để Giuđa loại bỏ Đức Giêsu.à Tuy nhiên giả thuyết này không giải thích được tại sao sau đó Giuđa hối hận và tự sát.

– Lý do thuyết phục nhất là tính kiêu ngạo muốn lèo lái người khác theo ý đồ của mình : Giuđa theo Đức Giêsu vì hy vọng Ngài sẽ khởi nghĩa lập nên sự nghiệp chính trị. Nhưng sau khi thấy Đức Giêsu nhiều lần bỏ qua những cơ hội, cuối cùng hắn muốn dồn Đức Giêsu vào chân tường : nộp Ngài cho kẻ thù để rồi Ngài bó buộc phải kháng cự, và nhờ đó cuộc khởi nghĩa bắt đầu. Nhưng Đức Giêsu cũng chẳng kháng cự trong cái thế bị dồn vào chân tường ấy. Lúc đó Giuđa biết mình đã tính sai nước cờ, mất hết cả chì lẫn chài. Hắn hối hận (theo nghĩa “tức mình”) và tự tử.

Ơn gọi của Giuđa thất bại vì không phải Giuđa muốn đi theo Chúa, trái lại muốn bắt Chúa đi theo mình !

***